International ERS/ATS guidelines on definition, evaluation and treatment of severe asthma

Carregando...
Imagem de Miniatura
Citações na Scopus
2816
Tipo de produção
article
Data de publicação
2014
Título da Revista
ISSN da Revista
Título do Volume
Editora
EUROPEAN RESPIRATORY SOC JOURNALS LTD
Autores
CHUNG, Kian Fan
WENZEL, Sally E.
BROZEK, Jan L.
BUSH, Andrew
CASTRO, Mario
STERK, Peter J.
ADCOCK, Ian M.
BATEMAN, Eric D.
BEL, Elisabeth H.
BLEECKER, Eugene R.
Citação
EUROPEAN RESPIRATORY JOURNAL, v.43, n.2, p.343-373, 2014
Projetos de Pesquisa
Unidades Organizacionais
Fascículo
Resumo
Severe or therapy-resistant asthma is increasingly recognised as a major unmet need. A Task Force, supported by the European Respiratory Society and American Thoracic Society, reviewed the definition and provided recommendations and guidelines on the evaluation and treatment of severe asthma in children and adults. A literature review was performed, followed by discussion by an expert committee according to the GRADE (Grading of Recommendations, Assessment, Development and Evaluation) approach for development of specific clinical recommendations. When the diagnosis of asthma is confirmed and comorbidities addressed, severe asthma is defined as asthma that requires treatment with high dose inhaled corticosteroids plus a second controller and/or systemic corticosteroids to prevent it from becoming ""uncontrolled"" or that remains ""uncontrolled"" despite this therapy. Severe asthma is a heterogeneous condition consisting of phenotypes such as eosinophilic asthma. Specific recommendations on the use of sputum eosinophil count and exhaled nitric oxide to guide therapy, as well as treatment with anti-IgE antibody, methotrexate, macrolide antibiotics, antifungal agents and bronchial thermoplasty are provided. Coordinated research efforts for improved phenotyping will provide safe and effective biomarker-driven approaches to severe asthma therapy.
Palavras-chave
Referências
  1. Aaron SD, 2008, CAN MED ASSOC J, V179, P1121, DOI 10.1503/cmaj.081332
  2. Adams NP, 2008, COCHRANE DB SYST REV, DOI 10.1002/14651858.CD003534.pub3
  3. Aldridge RE, 2000, AM J RESP CRIT CARE, V161, P1459
  4. Allen David B, 2007, Expert Rev Respir Med, V1, P65, DOI 10.1586/17476348.1.1.65
  5. ALLEN DB, 1994, J ALLERGY CLIN IMMUN, V93, P967, DOI 10.1016/S0091-6749(94)70043-5
  6. Allen David B, 2003, J Allergy Clin Immunol, V112, pS1, DOI 10.1016/S0091-6749(03)01859-1
  7. Al-Ramli W, 2009, J ALLERGY CLIN IMMUN, V123, P1185, DOI 10.1016/j.jaci.2009.02.024
  8. Al-Samri MT, 2010, J ALLERGY CLIN IMMUN, V125, P1161, DOI 10.1016/j.jaci.2010.02.005
  9. [Anonymous], 2000, AM J RESP CRIT CARE, V162, P2341
  10. [Anonymous], 1987, AM REV RESP DIS, V136, P225
  11. Auffray C, 2010, CHEST, V137, P1410, DOI 10.1378/chest.09-1850
  12. AYRES J, 1984, BRIT MED J, V288, P1715
  13. Aysola RS, 2008, CHEST, V134, P1183, DOI 10.1378/chest.07-2779
  14. Baines KJ, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V127, P153, DOI 10.1016/j.jaci.2010.10.024
  15. Balzar S, 2011, AM J RESP CRIT CARE, V183, P299, DOI 10.1164/rccm.201002-0295OC
  16. Bateman ED, 2004, AM J RESP CRIT CARE, V170, P836, DOI 10.1164/rccm.200401-033OC
  17. Beisswenger C, 2006, J IMMUNOL, V177, P1833
  18. Bel EH, 2011, THORAX, V66, P910, DOI 10.1136/thx.2010.153643
  19. Berry M, 2007, THORAX, V62, P1043, DOI 10.1136/thx.2006.073429
  20. Berry MA, 2006, NEW ENGL J MED, V354, P697, DOI 10.1056/NEJMoa050580
  21. Bhavsar P, 2008, THORAX, V63, P784, DOI 10.1136/thx.2007.090027
  22. Bhavsar PK, 2010, RESP RES, V11, DOI 10.1186/1465-9921-11-71
  23. Bossley CJ, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V129, P974, DOI 10.1016/j.jaci.2012.01.059
  24. Bossley CJ, 2009, EUR RESPIR J, V34, P1052, DOI 10.1183/09031936.00186508
  25. Bourdin A, 2007, J ALLERGY CLIN IMMUN, V119, P1367, DOI 10.1016/j.jaci.2007.01.055
  26. Bousquet J, 2010, J ALLERGY CLIN IMMUN, V126, P926, DOI 10.1016/j.jaci.2010.07.019
  27. Bracken M, 2009, ARCH DIS CHILD, V94, P780, DOI 10.1136/adc.2008.152140
  28. Brasier AR, 2010, CTS-CLIN TRANSL SCI, V3, P147, DOI 10.1111/j.1752-8062.2010.00204.x
  29. Brightling CE, 2002, NEW ENGL J MED, V346, P1699, DOI 10.1056/NEJMoa012705
  30. Brutsche MH, 2000, LANCET, V356, P556, DOI 10.1016/S0140-6736(00)02581-2
  31. Bumbacea D, 2004, EUR RESPIR J, V24, P122, DOI 10.1183/09031936.04.00077803
  32. Busacker A, 2009, CHEST, V135, P48, DOI 10.1378/chest.08-0049
  33. Bush A, 2010, LANCET, V376, P814, DOI 10.1016/S0140-6736(10)61054-9
  34. Busse WW, 2008, AM J RESP CRIT CARE, V178, P1002, DOI 10.1164/rccm.200708-1200OC
  35. Castro M, 2011, AM J RESP CRIT CARE, V184, P1125, DOI 10.1164/rccm.201103-0396OC
  36. Cates CJ, 2006, COCHRANE DB SYST REV, DOI 10.1002/14651858.CD000052.pub2
  37. Chakir J, 2002, CLIN EXP ALLERGY, V32, P578, DOI 10.1046/j.0954-7894.2002.01323.x
  38. Chalmers GW, 2002, THORAX, V57, P226, DOI 10.1136/thorax.57.3.226
  39. Chang PJ, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V130, P877, DOI 10.1016/j.jaci.2012.07.017
  40. Chaudhuri R, 2006, AM J RESP CRIT CARE, V174, P127, DOI 10.1164/rccm.200510-1589OC
  41. Chu HW, 2007, J IMMUNOL, V179, P3995
  42. Chung KF, 1999, EUR RESPIR J, V13, P1198
  43. Cohen L, 2007, AM J RESP CRIT CARE, V176, P138, DOI 10.1164/rccm.200607-1062OC
  44. Collison A, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V128, P160, DOI 10.1016/j.jaci.2011.04.005
  45. Comhair SAA, 2011, PLOS ONE, V6, DOI 10.1371/journal.pone.0018574
  46. Comhair SAA, 2005, AM J RESP CRIT CARE, V172, P306, DOI 10.1164/rccm.200502-180OC
  47. Corren J, 2010, AM J RESP CRIT CARE, V181, P788, DOI 10.1164/rccm.200909-1448OC
  48. Corren J, 2011, NEW ENGL J MED, V365, P1088, DOI 10.1056/NEJMoa1106469
  49. Dahlen B, 1998, AM J RESP CRIT CARE, V157, P1187
  50. Dahlen SE, 2002, AM J RESP CRIT CARE, V165, P9
  51. Davies H, 2000, COCHRANE DB SYST REV
  52. de Lange EE, 2006, CHEST, V130, P1055, DOI 10.1378/chest.130.4.1055
  53. Dixon AE, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V128, P508, DOI 10.1016/j.jaci.2011.06.009
  54. Doe C, 2010, CHEST, V138, P1140, DOI 10.1378/chest.09-3058
  55. Dolhnikoff M, 2009, J ALLERGY CLIN IMMUN, V123, P1090, DOI 10.1016/j.jaci.2009.02.032
  56. Dougherty RH, 2010, J ALLERGY CLIN IMMUN, V125, P1046, DOI 10.1016/j.jaci.2010.03.003
  57. Ducharme FM, 2006, COCHRANE DB SYST REV, DOI 10.1002/14651858.CD003137.pub3
  58. Dweik RA, 2011, AM J RESP CRIT CARE, V184, P602, DOI [10.1164/rccm.9120-11ST, 10.1164/rccm.912011ST]
  59. Dweik RA, 2010, AM J RESP CRIT CARE, V181, P1033, DOI 10.1164/rccm.200905-0695OC
  60. Evans DJ, 1997, NEW ENGL J MED, V337, P1412, DOI 10.1056/NEJM199711133372002
  61. Fens N, 2011, CLIN EXP ALLERGY, V41, P1371, DOI 10.1111/j.1365-2222.2011.03800.x
  62. Fens N, 2011, EUR RESPIR J, V38, P1301, DOI 10.1183/09031936.00032911
  63. Fitzpatrick AM, 2010, J ALLERGY CLIN IMMUN, V125, P851, DOI 10.1016/j.jaci.2010.01.048
  64. Fitzpatrick AM, 2008, J ALLERGY CLIN IMMUN, V121, P1372, DOI 10.1016/j.jaci.2008.03.008
  65. Fitzpatrick AM, 2006, J ALLERGY CLIN IMMUN, V118, P1218, DOI 10.1016/j.jaci.2006.08.019
  66. Fitzpatrick AM, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V127, P382, DOI 10.1016/j.jaci.2010.11.015
  67. Fleming L, 2012, THORAX, V67, P675, DOI 10.1136/thoraxjnl-2011-201064
  68. Fleming L, 2012, THORAX, V67, P193, DOI 10.1136/thx.2010.156836
  69. Flood-Page P, 2007, AM J RESP CRIT CARE, V176, P1062, DOI 10.1164/rccm.200701-085OC
  70. Forno E, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V130, P83, DOI 10.1016/j.jaci.2012.03.020
  71. Frey U, 2008, LANCET, V372, P1088, DOI 10.1016/S0140-6736(08)61450-6
  72. Frey U, 2005, NATURE, V438, P667, DOI 10.1038/nature04176
  73. Friedman MS, 2001, JAMA-J AM MED ASSOC, V285, P897, DOI 10.1001/jama.285.7.897
  74. Gamble J, 2011, RESP MED, V105, P1308, DOI 10.1016/j.rmed.2011.03.019
  75. Gelb AF, 2004, CHEST, V126, P1138, DOI 10.1378/chest.126.4.1138
  76. Goleva E, 2008, J ALLERGY CLIN IMMUN, V122, P550, DOI 10.1016/j.jaci.2008.07.007
  77. Good JT, 2012, CHEST, V141, P599, DOI 10.1378/chest.11-0741
  78. Gras D, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V129, P1259, DOI 10.1016/j.jaci.2012.01.073
  79. Green RH, 2002, LANCET, V360, P1715, DOI 10.1016/S0140-6736(02)11679-5
  80. Greenwald R, 2010, PLOS ONE, V5, DOI 10.1371/journal.pone.0011919
  81. Grossman JM, 2010, ARTHRIT CARE RES, V62, P1515, DOI 10.1002/acr.20295
  82. Gupta A, 2011, AM J RESP CRIT CARE, V184, P1342, DOI 10.1164/rccm.201107-1239OC
  83. Gupta S, 2009, CHEST, V136, P1521, DOI 10.1378/chest.09-0174
  84. Guyatt G, 2011, J CLIN EPIDEMIOL, V64, P383, DOI 10.1016/j.jclinepi.2010.04.026
  85. Haldar P, 2009, NEW ENGL J MED, V360, P973, DOI 10.1056/NEJMoa0808991
  86. Haldar P, 2008, AM J RESP CRIT CARE, V178, P218, DOI [10.1164/rccm.200711-1754OC, 10.1164/rccm.200711-17540C]
  87. Haselkorn T, 2009, J ALLERGY CLIN IMMUN, V124, P921, DOI 10.1016/j.jaci.2009.09.006
  88. Hassan M, 2010, J ALLERGY CLIN IMMUN, V125, P1037, DOI 10.1016/j.jaci.2010.02.031
  89. Hastie AT, 2010, J ALLERGY CLIN IMMUN, V125, P1028, DOI 10.1016/j.jaci.2010.02.008
  90. Hawkins GA, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V130, P510, DOI 10.1016/j.jaci.2012.03.018
  91. Heaney LG, 2003, THORAX, V58, P561, DOI 10.1136/thorax.58.7.561
  92. Heaney LG, 2005, RESP MED, V99, P1152, DOI 10.1016/j.rmed.2005.02.013
  93. Henneberger PK, 2010, EUR RESPIR J, V36, P743, DOI 10.1183/09031936.00135109
  94. Hew M, 2010, INTERN MED J, V40, P323, DOI 10.1111/j.1445-5994.2010.02192.x
  95. Hew M, 2006, AM J RESP CRIT CARE, V174, P134, DOI 10.1164/rccm.200512-1930OC
  96. Hilty M, 2010, PLOS ONE, V5, DOI 10.1371/journal.pone.0008578
  97. Holbrook JT, 2012, JAMA-J AM MED ASSOC, V307, P373, DOI 10.1001/jama.2011.2035
  98. Holguin F, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V127, P1486, DOI 10.1016/j.jaci.2011.03.036
  99. HORN BR, 1975, NEW ENGL J MED, V292, P1152, DOI 10.1056/NEJM197505292922204
  100. Humbert M, 2009, ALLERGY, V64, P1194, DOI 10.1111/j.1398-9995.2009.02122.x
  101. Huynh MLN, 2005, AM J RESP CRIT CARE, V172, P972, DOI 10.1164/rccm.200501-0350C
  102. Ito K, 2006, J ALLERGY CLIN IMMUN, V117, P522, DOI 10.1016/j.jaci.2006.01.032
  103. Jackson DJ, 2008, AM J RESP CRIT CARE, V178, P667, DOI 10.1164/rccm.200802-309OC
  104. James AL, 2009, EUR RESPIR J, V34, P1040, DOI 10.1183/09031936.00181608
  105. Jatakanon A, 1999, THORAX, V54, P234
  106. Jatakanon A, 1999, AM J RESP CRIT CARE, V160, P1532
  107. Jia GQ, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V130, P647, DOI 10.1016/j.jaci.2012.06.025
  108. Kaminska M, 2009, J ALLERGY CLIN IMMUN, V124, P45, DOI 10.1016/j.jaci.2009.03.049
  109. Kelly HW, 2012, NEW ENGL J MED, V367, P904, DOI 10.1056/NEJMoa1203229
  110. Kerstjens HAM, 2012, NEW ENGL J MED, V367, P1198, DOI 10.1056/NEJMoa1208606
  111. Kerstjens HAM, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V128, P308, DOI 10.1016/j.jaci.2011.04.039
  112. Kips JC, 2003, AM J RESP CRIT CARE, V167, P1655, DOI 10.1164/rccm.200206-525OC
  113. Kishiyama JL, 1999, CLIN IMMUNOL, V91, P126, DOI 10.1006/clim.1999.4714
  114. Knutsen AP, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V129, P280, DOI 10.1016/j.jaci.2011.12.970
  115. Komakula S, 2007, RESP RES, V8, DOI 10.1186/1465-9921-8-32
  116. Kowalski ML, 2011, ALLERGY, V66, P32, DOI 10.1111/j.1398-9995.2010.02379.x
  117. LAI CKW, 1989, AM REV RESPIR DIS, V140, P917
  118. Lajoie S, 2010, NAT IMMUNOL, V11, P928, DOI 10.1038/ni.1926
  119. Lazarus SC, 2007, AM J RESP CRIT CARE, V175, P783, DOI 10.1164/rccm.200511-17460C
  120. Lazarus SC, 2001, JAMA-J AM MED ASSOC, V285, P2583, DOI 10.1001/jama.285.20.2583
  121. Lee JH, 2007, CHEST, V132, P1882, DOI 10.1378/chest.07-0713
  122. Lemanske RF, 2010, NEW ENGL J MED, V362, P975, DOI 10.1056/NEJMoa1001278
  123. Lemiere C, 2006, J ALLERGY CLIN IMMUN, V118, P1033, DOI 10.1016/j.jaci.2006.08.003
  124. Levy BD, 2005, AM J RESP CRIT CARE, V172, P824, DOI 10.1164/rccm.200410-1413OC
  125. Lex C, 2006, AM J RESP CRIT CARE, V174, P1286, DOI 10.1164/rccm.200603-352OC
  126. Li XN, 2010, J ALLERGY CLIN IMMUN, V125, P328, DOI 10.1016/j.jaci.2009.11.018
  127. Li XN, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V127, P1457, DOI 10.1016/j.jaci.2011.01.056
  128. Lock SH, 1996, AM J RESP CRIT CARE, V153, P509
  129. Lotvall J, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V127, P355, DOI 10.1016/j.jaci.2010.11.037
  130. Louis R, 2000, AM J RESP CRIT CARE, V161, P9
  131. Macedo P, 2009, CLIN EXP ALLERGY, V39, P1668, DOI 10.1111/j.1365-2222.2009.03319.x
  132. Hanania NA, 2009, NEW ENGL J MED, V360, P1487
  133. Mattes J, 2009, P NATL ACAD SCI USA, V106, P18704, DOI 10.1073/pnas.0905063106
  134. Mauad T, 2004, AM J RESP CRIT CARE, V170, P857, DOI 10.1164/rccm.200403-305OC
  135. McGrath KW, 2012, AM J RESP CRIT CARE, V185, P612, DOI 10.1164/rccm.201109-1640OC
  136. McKinley L, 2008, J IMMUNOL, V181, P4089
  137. Miranda C, 2004, J ALLERGY CLIN IMMUN, V113, P101, DOI 10.1016/j.jaci.2003.10.041
  138. Moffatt MF, 2010, NEW ENGL J MED, V363, P1211, DOI 10.1056/NEJMoa0906312
  139. Moore WC, 2007, J ALLERGY CLIN IMMUN, V119, P405, DOI 10.1016/j.jaci.2006.11.639
  140. Moore WC, 2010, AM J RESP CRIT CARE, V181, P315, DOI 10.1164/rccm.200906-0896OC
  141. Morgan WJ, 2004, NEW ENGL J MED, V351, P1068, DOI 10.1056/NEJMoa032097
  142. Nair P, 2009, NEW ENGL J MED, V360, P985, DOI 10.1056/NEJMoa0805435
  143. Nair P, 2012, CLIN EXP ALLERGY, V42, P1097, DOI 10.1111/j.1365-2222.2012.04014.x
  144. Naqvi M, 2008, ANN ALLERG ASTHMA IM, V100, P551, DOI 10.1016/S1081-1206(10)60055-5
  145. National Heart Lung and Blood Institute, 2007, 3 NAT HEART LUNG BLO
  146. Nguyen LT, 2005, RESP MED, V99, P200, DOI 10.1016/j.rmed.2004.06.007
  147. Ni Chroinin M, 2009, COCHRANE DB SYST REV, DOI 10.1002/14651858.CD007949
  148. NIEROP G, 1992, THORAX, V47, P349, DOI 10.1136/thx.47.5.349
  149. Oborne J, 2009, AM J RESP CRIT CARE, V180, P598, DOI 10.1164/rccm.200904-0616OC
  150. OGIRALA RG, 1991, NEW ENGL J MED, V324, P585, DOI 10.1056/NEJM199102283240903
  151. Pakhale S, CHEST, V137, P1316
  152. Pasternack R, 2005, J ALLERGY CLIN IMMUN, V116, P1123, DOI 10.1016/j.jaci.2005.08.030
  153. Pavord ID, 1999, LANCET, V353, P2213, DOI 10.1016/S0140-6736(99)01813-9
  154. Pavord ID, 2012, LANCET, V380, P651, DOI 10.1016/S0140-6736(12)60988-X
  155. Payne DNR, 2003, AM J RESP CRIT CARE, V167, P78, DOI 10.1164/rccm.200205-414OC
  156. Pedersen S, 2001, AM J RESP CRIT CARE, V164, P521
  157. Pedersen SE, 2007, J ALLERGY CLIN IMMUN, V120, P1036, DOI 10.1016/j.jaci.2007.07.016
  158. Peters SP, 2010, NEW ENGL J MED, V363, P1715, DOI 10.1056/NEJMoa1008770
  159. Peters-Golden M, 2006, EUR RESPIR J, V27, P495, DOI 10.1183/09031936.06.00077205
  160. Piper E, 2013, EUR RESPIR J, V41, P330, DOI 10.1183/09031936.00223411
  161. Reddel HK, 2006, EUR RESPIR J, V28, P182, DOI 10.1183/09031936.06.00105305
  162. Reddel HK, 2009, AM J RESP CRIT CARE, V180, P59, DOI 10.1164/rccm.200801-060ST
  163. Robinson DS, 2003, EUR RESPIR J, V22, P478, DOI 10.1183/09031936.03.00017003
  164. Robinson DS, 2001, LANCET, V357, P2007, DOI 10.1016/S0140-6736(00)05113-8
  165. Rodrigo GJ, 2005, THORAX, V60, P740, DOI 10.1136/thx.2005.040444
  166. Saglani S, 2006, RESP RES, V7, DOI 10.1186/1465-9921-7-46
  167. Sales J, 2008, J PEDIATR PSYCHOL, V33, P208, DOI 10.1093/jpepsy/jsm068
  168. Salmun LM, 1999, J ALLERGY CLIN IMMUN, V103, P810, DOI 10.1016/S0091-6749(99)70424-0
  169. Saunders R, 2009, J ALLERGY CLIN IMMUN, V123, P376, DOI 10.1016/j.jaci.2008.10.048
  170. SEARS MR, 1987, BRIT MED J, V294, P477
  171. Seddon P, 2006, COCHRANE DB SYST REV, DOI 10.1002/14651858.CD002885.PUB2
  172. Shannon J, 2008, CHEST, V133, P420, DOI 10.1378/chest.07-1881
  173. Shikotra A, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V129, P104, DOI 10.1016/j.jaci.2011.08.031
  174. Simon MR, 2010, J ALLERGY CLIN IMMUN, V126, P527, DOI 10.1016/j.jaci.2010.05.016
  175. Simpson JL, 2006, RESPIROLOGY, V11, P54, DOI 10.1111/j.1440-1843.2006.00784.x
  176. Simpson JL, 2005, AM J RESP CRIT CARE, V172, P559, DOI 10.1164/rccm.200503.369OC
  177. Sin DD, 2008, THORAX, V63, P1018, DOI 10.1136/thx.2007.086819
  178. Slager RE, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V130, P516, DOI 10.1016/j.jaci.2012.03.030
  179. Sorkness RL, 2008, J APPL PHYSIOL, V104, P394, DOI 10.1152/japplphysiol.00329.2007
  180. Spears M, 2009, EUR RESPIR J, V33, P1010, DOI 10.1183/09031936.00158208
  181. Stern DA, 2008, LANCET, V372, P1058, DOI 10.1016/S0140-6736(08)61447-6
  182. Stern G, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V128, P293, DOI 10.1016/j.jaci.2011.03.010
  183. Stirling RG, 1998, THORAX, V53, P1030
  184. SUISSA S, 1994, AM J RESP CRIT CARE, V149, P604
  185. Sutherland ER, 2008, AM J RESP CRIT CARE, V178, P682, DOI 10.1164/rccm.200801-076OC
  186. Tantisira KG, 2011, NEW ENGL J MED, V365, P1173, DOI 10.1056/NEJMoa0911353
  187. TAYLOR DR, 1993, THORAX, V48, P134, DOI 10.1136/thx.48.2.134
  188. Taylor DR, 2008, J ALLERGY CLIN IMMUN, V122, P836, DOI 10.1016/j.jaci.2008.07.025
  189. ten Brinke A, 2005, EUR RESPIR J, V26, P812, DOI 10.1183/09031936.05.00037905
  190. ten Brinke A, 2001, J ALLERGY CLIN IMMUN, V107, P449, DOI 10.1067/mai.2001.113047
  191. ten Brinke A, 2002, J ALLERGY CLIN IMMUN, V109, P621, DOI 10.1067/mai.2002.122458
  192. ten Brinke A, 2001, AM J RESP CRIT CARE, V164, P744
  193. ten Brinke A, 2004, AM J RESP CRIT CARE, V170, P601, DOI 10.1164/rccm.200404-440OC
  194. Teoh L, 2012, COCHRANE DB SYST REV, V4
  195. Thamrin C, 2011, THORAX, V66, P1036, DOI 10.1136/thx.2010.156489
  196. Thamrin C, 2011, J ALLERGY CLIN IMMUN, V127, P1494, DOI 10.1016/j.jaci.2011.01.018
  197. Abraham B, 2003, EUR RESPIR J, V22, P470, DOI 10.1183/09031936.03.00261903
  198. Tillie-Leblond I, 2008, ALLERGY, V63, P533, DOI 10.1111/j.1398-9995.2008.01656.x
  199. Torgerson DG, 2011, NAT GENET, V43, P887, DOI 10.1038/ng.888
  200. Tsitsiou E, 2012, J ALLERGY CLIN IMMUN, V129, P95, DOI 10.1016/j.jaci.2011.08.011
  201. Turchiarelli V, 2011, ALLERGY, V66, P1099, DOI 10.1111/j.1398-9995.2011.02600.x
  202. 't Veen JCCMI, 2000, AM J RESP CRIT CARE, V161, P1902
  203. Vachier I, 2005, J ALLERGY CLIN IMMUN, V115, P55, DOI 10.1016/j.jaci.2004.09.038
  204. Vamos M, 1999, AUST NZ J PSYCHIAT, V33, P538, DOI 10.1080/j.1440-1614.1999.00591.x
  205. Van Staa TP, 2003, J BONE MINER RES, V18, P913, DOI 10.1359/jbmr.2003.18.5.913
  206. van Veen IH, 2008, EUR RESPIR J, V32, P344, DOI 10.1183/09031936.00135907
  207. van Veen IH, 2009, J ALLERGY CLIN IMMUN, V124, P615, DOI 10.1016/j.jaci.2009.06.029
  208. Vicencio AG, 2010, PEDIATRICS, V125, pE1255, DOI 10.1542/peds.2009-2443
  209. Vignola AM, 1998, AM J RESP CRIT CARE, V158, P1945
  210. Virchow JC, 2000, AM J RESP CRIT CARE, V162, P578
  211. Wang CH, 2008, AM J RESP CRIT CARE, V178, P583, DOI 10.1164/rccm.200710-1557OC
  212. Wark PAB, 2005, J EXP MED, V201, P937, DOI 10.1084/jem.20041901
  213. Wechsler ME, 2011, AM J RESP CRIT CARE, V184, P1247, DOI 10.1164/rccm.201103-0514OC
  214. Wenzel SE, 2007, AM J RESP CRIT CARE, V175, P570, DOI 10.1164/rccm.200607-909OC
  215. Wenzel SE, 1999, AM J RESP CRIT CARE, V160, P1001
  216. Wenzel SE, 2009, AM J RESP CRIT CARE, V179, P549, DOI 10.1164/rccm.200809-1512OC
  217. Woodruff PG, 2009, AM J RESP CRIT CARE, V180, P388, DOI 10.1164/rccm.200903-0392OC
  218. Wos M, 2008, AM J RESP CRIT CARE, V177, P1082, DOI 10.1164/rccm.200607-973OC
  219. Xystrakis E, 2006, J CLIN INVEST, V116, P146, DOI 10.1172/JCI21759
  220. Yamamoto M, 2011, CLIN EXP ALLERGY, V42, P760
  221. Yorke J, 2006, COCHRANE DB SYST REV, DOI 10.1002/14651858.CD002982.pub3
  222. Zhang QL, 2012, RESP RES, V13, DOI 10.1186/1465-9921-13-35